پسران شهر تبریز -شهر اولین ها

برای نوشتن فقط هنر و دانش لازم نیست بلکه مهارت نیز لازم است. نوشتن را شاید همه به نوعی بتوانند تجربه کنند اما اینکه چگونه از ماحصل دانش، هنر و مهارت بتوانیم یک تولید خوب درآوریم و متفاوت باشیم نیازمند آشنایی با ظرایفی است.

دکتر احمد توکلی استاد علوم ارتباطات و روزنامه نگاری می باشد که مولف چندین جلد کتاب در زمینه روزنامه نگاری است. وی دارای دکترای مدیریت رسانه است.ایشان فعالیت مطبوعاتی خود را25  سال پیش از این با فعالیت در روزنامه جمهوری اسلامی آغاز کرده است.مشارکت در راه اندازی روزنامه ایران، سردبیری روزنامه ایران ورزشی،مدیر مسوولی روزنامه ایران ورزشی،مشارکت در راه اندازی همشهری محله،تدریس در دانشکده خبروجهاد دانشگاهی تنها بخشی از فعالیتهای دکتر توکلی است.

 کتاب مثلث طلایی نوشتن، با گرایش به تکنیک‏هاى مقاله‏نویسى و یادداشت مطبوعاتى‏نوشته شده است؛ اما از آنجایى که فنون نوشتن Writing حداقل در کتاب‏ها و منابع‏آموزش غربى شمول بیشترى دارد و تقریباً تمامى عرصه‏هاى نوشتار مطبوعاتى راشامل مى‏شود، مى‏توان نکات آموزشى آن را بویژه به گزارش‏نویسان نیز توصیه کرد.

«چگونه‌ بنویسیم تا مخاطب به خواندن نوشته‌های ما علاقه‌مند شود و تحت تاثیر قرار گیرد؟ با خواندن آن، شاد شود، لبخند بزند یا خشمگین شود. پس از خواندن یادداشت، کلاهش را قاضی کند و بگوید: عجب! راست می‌گوید. تصمیم و نظرش عوض شود. یا عزمش را جزم کند و او را به تحرک وادارد، مثلث طلایی نوشتن تلاش کرده است عوامل موثر در نوشتن را بدون اینکه هیچ‌گونه ادعای مکاشفه‌ای در میان باشد مورد توجه قرار دهد.»

دکتر احمد توکلی در این کتاب به نکاتی اشاره می کند که شاید خیلی از دست اندرکاران مطبوعات آن را بدانند اما در طول کار خود نتوانسته اند این موارد را در ذهن خود خودکار کرده و در فعالیت های رسانه ایشان آنها را به کار گیرند این کتاب شما را به عمق تکنیک هایی می برد که هر کدام ضلعی از دانش برای یک نوشتن خوب است نوشتنی در غالب های مختلف چون یادداشت ، گزارش و مقاله. در این کتاب شما تکنیک های  جالبی از نویسندگی را فراخواهید آموخت که می تواند با کمی خلاقیت شما را در نویسندگی متفاوت کند البته فراموش نکنید که این کتاب به تنهایی شما را یک نویسنده ماهر و متفاوت نخواهد کرد بلکه شما در ادامه نیازمند سه چیز هستید تمرین، تمرین و تمرین!

در فصلی از این كتاب خواهید خواند: «حرفه‌ی نویسندگی و نجاری به نحو فریبنده‌ای ساده هستند. نجار باید با یك نقش شروع كند، نویسنده با یك ایده شروع كند. قبل از آنكه نخستین تخته به دومین تخته میخ شود یا نخستین كلمه به دومین كلمه وصل شود باید یك نظر روشنی داشته باشیم كه وقتی میخ زدن با نوشتن تمام می‌شود، ما كجا خواهیم بود؟ نویسنده بعد از آنكه ایده‌ای را یافت، برای آنكه پس از نوشتن بداند، كجا ایستاده است، قبل از شروع باید به سه سوال عمده پاسخ گوید: 1- چه می‌خواهم بگویم؟ (هدف) 2- برای چه كسی؟ (مخاطب پیام) 3- از چه رسانه‌ای؟ (كانال پیام) این‌ها رئوس «مثلث طلایی نوشتن» را تشكیل می‌دهند و اگر نباشند و یا نادیده گرفته شوند مقاله‌ی ما كاركردهای خود را از دست خواهد داد.»

نوع نوشتار این مطلب طوری که شما را با خود جلو می برد و کنجکاوی هایتان را در نقاط کمتر دیده شده نویسندگی در موضوعاتی زیاد شنیده شده ایجاد و بعد رفع خواهد کرد قلم آشنای نویسنده با کار خبری و دانش فزاینده او در این باره توانسته است متن روان و کاربردی را پیش روی شما بگذارد این همبستگی و طلایی نوشتن را در نوع و ترتیب انتخاب موضوعات را نیز در فهرست این کتاب می توانید مشاهده کنید

-   عشق نویسندگی،

-   رئوس طلایی نوشتن،

-   مثلث طلایی،

-   ایده ها کجایند؟،

-   گردآوری اطلاعات،

-  ساختار مقاله، مقاله خبری،

-   تیتر نویسی،

-  عشق نوشتن

-  تیتر حرفه ای یا تیتر دوپهلو با نگاهی به شیوه تیترزنی مجله های تایم و نیوزویک(سید شرف‌الدین بزرگمهر)

-   سرآغاز مقاله نویسی در مطبوعات ایران (سیدفریدقاسمی)

در این کتاب شما فقط با یک متن آکادمیک روبرو نیستید بلکه کاملا احساس می کنید سر یک کلاس درس و محیط کاری قرار دارید. کاربردی بودن و متن جذاب در آموزش از نقاط مثبت این کتاب است توجه شما را به قسمتی از این کتاب در مقدمه یعنی عشق به نویسندگی جلب می کنم:

روزی یکی از دانشجویان در کلاس نقد و تفسیر و مقاله پرسید: دوست دارم یک روزی مقاله نویس مطرحی در مطبوعات کشور شوم، اما نمی دانم از کجا باید شروع کنم. به نظر شما این کلاس می تواند به من کمک کند؟

گفتم: بله و نه!

دانشجویان کلاس تعجب کردند. گفتم، می توانی اما دوست داشتن به تنهایی کافی نیست و بعد جمله الکس هیلی نوسنده کتاب معروف ریشه ها را برایش مطرح کردم که می گوید: ((... و اما جوان های بسیاری به من مراجعه می کنند و می خواهند نویسنده باشند. من هم ضمن تشویق کردن آنان و بیان گوشه ای از زندگی سخت دوران نویسندگی به آنان می گویم، ببینید! بین نوشتن و نویسنده بودن فرق بسیار است. شما باید بخواهید که بنویسید و نه اینکه بخواهید فقط نویسنده باشید.))

حالا سوال می کنم تو می خواهی بنویسی یا می خواهی نویسنده بشوی؟!

گفت: هر دو.

گفتم: برای رسیدن به دومی باید با اولی شروع کنی. یعنی اول عاشق نوشتن باشی. اگر عاشق شدی و نوشتی سروکله دومی خود به خود پیدا می شود.

برای نویسنده شدن باید نوشت هیچ کلاس روزنامه نگاری و هیچ کتاب یادداشت نویسی نمی تواند ما را نویسنده سازد. بلکه کلاس ها و کتاب ها فقط می توانند دانش فنی ما را درباره مۆثر نویسی تا حدودی افزایش دهند. اما آنچه به نویسنده شدن ما کمک می کند، نوشتن است. آموزش مقاله نویسی در کلاس در صورتی که محدود به گفت و شنود باشد، ممکن است ما را به نقاد شفاهی مقاله رهنمون سازد، لکن از آنجایی که نوشتن نقد نیز نیازمند تبحر نویسندگی است، باز هم ما را در آستانه عجز قرار خواهد داد.

همانطور که حتی شوماخر نیز نمی تواند در داخل کلاس و یا از طریق کتاب آموزش رانندگی بدهد و حتما باید کلاج، دنده و فرمان را عملاً در محیط خیابان شلوغ و بزرگراه تجربه کرد، نویسندگی نیز تنها در عرصه عمل نوشتن ممکن می شود.

علاوه بر داشتن حرفی برای گفتن، باید عشقی در درون باشد. باید یک ندای درونی مدام همچون خوره به جانمان افتد و ما را تشویق به نوشتن کند.

در عین حال باید بدانیم چرا می نویسیم؟ می نویسیم زیرا می خواهیم واقعیات و دیگر اطلاعات خود را به مخاطب منتقل کنیم. می نویسیم تا دیگران را در آموخته های خود شریک کنیم. خوانندگان از ما می آموزند. آنها سرگرم می شوند، غمگین می شوند. ابزار نویسنده کلمه است. درست مثل نجاری که ابزارش تخته، میخ و چکش است. با این تفاوت که نویسنده با کنار هم قرار دادن کلمات، موجودی خلق می کند که می تواند مخاطب را بخنداند، بگریاند، تحت تأثیر قرار دهد. بشوراند یا خواب کند. لذا کسب مهارت های اولیه مهم است و طبق گفته نویسنده فقید، اسکات مردیت که مدیریت موسسه ادبی نیویورک را به عهده داشت، (( داشتن استعداد اولیه نویسندگی، بدون داشتن دانش فنی و در عین حال تلاش برای کسب معاش به عنوان یک نویسنده مثل آن است که خود را به طور ناگهانی در مقابل توده ای از آهن، الوار و آجر بیابید بدون آنکه دانش معماری یا ساختمان سازی داشته باشید و بخواهید که از طریق ساخت و ساز و فروش منازل زندگی کنید.))

شاید گفتن این که یادداشت نویسی سخت و فنی تر از دیگر مقوله های نوشتار مطبوعاتی است با اصل این مجموعه که قرار است نوشتن را برای علاقه مندان آسان جلوه دهد یک تناقض آشکار باشد! اما متأسفانه چنین است. تردید نباید به خود راه داد که دار و ندار رسانه یعنی خبر. شک نباید روا داشت که گزارش نویسی فنی، با قاعده و تأثیر گذارترین نوشتار رسانه ای است. فراموش نباید کرد که مصاحبه ی خوب نیازمند ریزه کاری های ارتباطی، فن بیان، قدرت تجزیه و تحلیل و آگاهی است. با این وجود نوشتن یادداشت مطبوعاتی به قول مایریک ای لند (1993) استاد روزنامه نگاری دانشگاه نوادا در رنو، نیازمند هوش، قدرت تخیل، استعداد و پافشاری است.

یادداشت مطبوعاتی اگرچه ((خبری)) و در بسیاری مواقع گزارش عینی واقعیات جامعه است، لکن اندیشه را به خبر گره زدن، نظم بخشیدن و تجزیه و تحلیل کردن و گاه راهکار نشان دادن آن هم موجز و موزون نیازمند آگاهی و خلاقیت است.

-بالاخره چی؟ آیا ما می توانیم روزی نویسنده مطرحی در سطح مطبوعات شویم یا خیر؟

-چرا که نه!ویلیام فاکنرنویسنده معروف می گوید: ((اوایل گمان می کردم تنها چیزی که نویسنده باید از آن برخوردار باشد استعداد است. اما حالا تصور می کنم که نویسنده تازه کاری که شروع به نوشتن کرده، باید بی اندازه بردبار باشد و برای دست یافتن به آنچه می خواهد، بارها تلاش و تقلا کند.))

از نکات قابل توجه کتاب می توان به زبان ساده و  بکارگیری مثال های متعدد آن در مطبوعات کشور اشاره کرد.  این کتاب در 152 صفحه، قطع رقعی به چاپ رسیده است.

این کتاب محصول انتشارات ثانیه است که انتشاراتی فعال در زمینه علوم ارتباطات اجتماعی و روزنامه نگاری می باشد.